Trong cuộc phỏng vấn truyền hình đầu tiên kể từ khi bị đâm, nhà văn Salman Rushdie kể rằng người cầm dao là "điều cuối cùng mà mắt phải của tôi nhìn thấy".

Ngày 12/8/2022, trước giờ lên sân khấu một chương trình trò chuyện với hàng trăm khán giả về chủ đề tự do nghệ thuật, Salman Rushdie bị một kẻ tấn công đâm nhiều nhát liền. Rushdie phải nằm viện sáu tuần, mất thị lực ở một mắt và mất cảm giác ở một số đầu ngón tay.

Salman Rushdie (trái) và cuốn hồi ký sắp ra mắt (phải). Ảnh: Euronews.

Gần đây ông đã có cuộc phỏng vấn truyền hình đầu tiên kể từ lần bị đâm đó. "Cảm giác như có thứ gì đến từ quá khứ xa xôi và gắng sức kéo tôi quay ngược thời gian, quay lại quá khứ xa xôi đó, để giết tôi", nhà văn người Anh gốc Ấn, tác giả của 11 tiểu thuyết (bao gồm Những đứa con của nửa đêm và Nhà Golden đã được dịch và xuất bản tiếng Việt), nói.

"Tôi đã ngồi ở ngay sân khấu", Rushdie đọc từ cuốn hồi ký sắp xuất bản kể về vụ tấn công, có tựa đề Knife: Meditations After an Attempted Murder (tạm dịch: Lưỡi dao: Suy ngẫm từ một vụ ám sát bất thành). "Sau đó, từ khóe mắt phải - điều cuối cùng mà mắt phải của tôi nhìn thấy - tôi thấy người đàn ông mặc đồ đen chạy về phía tôi ở phía bên phải khu vực ghế ngồi. Quần áo đen, mặt nạ đen. Anh ta lúi cúi, khúc khoẻo chạy đến. Trông như chiếc tên lửa ngồi xổm".

"Thú thật, đôi khi tôi đã tưởng tượng ra kẻ ám sát mình xuất hiện ở diễn đàn công cộng nào đó và tìm đến tôi theo cách này. Vì vậy, khi nhìn thấy hình dạng sát nhân này lao về phía mình, 'Vậy ra chính là anh. Tới rồi đây' là suy nghĩ đầu tiên của tôi".

Trên chương trình 60 phút của CBS, Rushdie kể rằng một trong các bác sĩ phẫu thuật đã cứu sống ông nói với ông rằng: "Ban đầu, ông kém may lắm và sau đó lại rất may mắn". Rushdie hỏi "May mắn gì vậy?" và bác sĩ nói "May mắn là kẻ tấn công ông không biết cách giết người bằng dao".

Cuộc tấn công xảy ra 33 năm sau kể từ năm 1989 khi nhà lãnh đạo Iran lúc bấy giờ là Ayatollah Ruhollah Khomeini đưa ra sắc lệnh kêu gọi hạ sát Rushdie sau khi xuất bản cuốn The Satanic verses (Những vần thơ của quỷ Satan), vốn bị cho là báng bổ.

Kẻ tấn công Hadi Matar không nhận tội cố ý giết người cấp độ hai và hành hung cấp độ hai. Anh ta đã bị giam giữ mà không được tại ngoại kể từ khi bị bắt ngay sau vụ tấn công. Vào tháng 1, phiên tòa xét xử Matar đã bị trì hoãn vì cuốn hồi ký dự kiến xuất bản vào ngày 16/4. Một luật sư đại diện cho Matar lập luận rằng họ có quyền xem cuốn hồi ký và bất kỳ tài liệu liên quan nào trước khi thân chủ của họ hầu tòa, vì nó sẽ là bằng chứng.

Tháng 6 năm ngoái, Rushdie thông báo rằng ông đang thực hiện cuốn hồi ký. Knife dài 224 trang, là cuốn sách đầu tiên Rushdie viết kể từ vụ tấn công. Ông nói: "Việc viết cuốn sách này rất cần thiết với tôi: một cách chịu trách nhiệm về chuyện đã xảy ra và dùng nghệ thuật đáp lại bạo lực".

Tiểu thuyết mới nhất của Rushdie, Victory City (tạm dịch: Thành phố chiến thắng), xuất bản vào tháng 2/2023 dù được viết trước cuộc tấn công. Trước đó, ông từng xuất bản một hồi ký vào năm 2012 tựa đề Joseph Anton kể về thời gian ông phải lẩn trốn sau khi xuất bản The Satanic Verses.

Rushdie đã viết 15 cuốn tiểu thuyết và nhiều tác phẩm phi hư cấu. Ông đã 5 lần lọt vào danh sách rút gọn của giải Booker, đoạt giải năm 1981 cho Những đứa con của nửa đêm. Cuốn sách cũng đã đoạt giải Booker of the Bookers năm 1994 và Best of the Booker năm 2008, nhân dịp kỷ niệm 25 và 40 năm giải thưởng.

Tâm Anh (Znews)