“Ngày tôi còn nhỏ, dù nhà có nghèo đến đâu thì mỗi khi Tết đến xuân về, bố mẹ tôi cũng phải cố có một nồi bánh chưng. Vì thế, xa quê đã lâu nhưng hương vị Tết xưa luôn theo tôi suốt cuộc đời”. GS Bùi Minh Phong, kiều bào tại Hungary đã bộc bạch như vậy khi nói tới những kỷ niệm về Tết.

Ấm áp Tết xưa

“Tôi sinh ra và lớn lên tại một miền quê nghèo ở Hương Thủy (Hương Khê, Hà Tĩnh). Ngày còn nhỏ, Tết đối với tôi là một điều gì đó rất thiêng liêng. Thời kỳ chiến tranh, vào mỗi đêm Giao thừa, tôi luôn thức để được nghe Bác Hồ chúc Tết”, GS Bùi Minh Phong mở đầu câu chuyện.

GS Bùi Minh Phong chia sẻ, ông luôn có ấn tượng sâu sắc về Tết xưa. Theo lời ông kể, ngày ấy gia đình ông nghèo nhưng đến Tết bố mẹ ông cũng phải cố để có một nồi bánh chưng. “Bố tôi khi gói bánh chưng thường gói thêm vài chiếc bánh nhỏ. Bên bếp lửa hồng, chúng tôi ngồi túc trực trông nồi bánh chưng. Khi bánh chín, bố vớt bánh ra và lấy những chiếc bánh nhỏ cho anh em chúng tôi thưởng thức trước. Những kỷ niệm nhỏ nhưng đầm ấm đã theo tôi suốt những năm tháng sinh sống ở nước ngoài”, GS Bùi Minh Phong bồi hồi nhớ lại.

GS Bùi Minh Phong là một trong những kiều bào tiêu biểu về dự chương trình Xuân Quê hương 2024. Ảnh: TIÊU NGUYỄN

Sau này sang nước ngoài sống và làm việc, nhưng theo lời GS Bùi Minh Phong, đón Tết ở nước ngoài không có nhiều ấn tượng như ở Việt Nam. “Ở Hungary, chúng tôi cũng đón Tết Nguyên đán. Chúng tôi chuẩn bị bánh chưng, đồ ăn ngày Tết như ở Việt Nam. Đại sứ quán Việt Nam tại Hungary và Hội người Việt Nam tại Hungary cũng tổ chức cho bà con đón Giao thừa. Nhưng Tết Nguyên đán ở Hungary chỉ có một ngày và thiếu hẳn không khí của mùa xuân. Có nghĩa là dù ngày Tết Nguyên đán của Việt Nam nhưng ở Hungary tôi vẫn phải đi dạy, lên lớp bình thường”.

Vì lẽ đó, GS Bùi Minh Phong rất vui khi năm nay được đón Tết Nguyên đán Giáp Thìn cùng gia đình ở Thành phố Hồ Chí Minh. Trong lời chúc đầu năm mới, GS Bùi Minh Phong bày tỏ: “Là một người con Việt Nam sinh sống ở nước ngoài đã lâu, tôi luôn mong ước quê hương mình càng ngày càng giàu đẹp. Thực tế trong những năm thời gian qua, Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng và cả đất nước nói chung đã phát triển rất tốt. Mỗi lần về Việt Nam, tôi thấy đất nước có nhiều sự thay đổi so với lần về trước. Đó là điều rất vui. Nhân dịp năm mới, tôi xin chúc tất cả mọi người một năm mới an khang, thịnh vượng, hạnh phúc và nhiều sức khỏe”.

Vinh dự là cầu nối hai nước Việt Nam-Hungary

Sinh năm 1953 tại Hà Tĩnh, ngay từ những năm còn là học sinh cấp hai, cậu học trò Bùi Minh Phong đã sớm tỏ ra có năng khiếu đặc biệt trong môn Toán. Sau khi thi đỗ đại học với số điểm xuất sắc, năm 1971, Bùi Minh Phong được cử đi học tại Trường Sư phạm mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh tại thành phố lịch sử Eger của Hungary.

Trong những năm đại học, không chỉ tham gia và ba lần đoạt giải Nhất các kỳ thi sinh viên giỏi toán, Bùi Minh Phong còn tìm tòi nghiên cứu khoa học và viết được ba bài báo được đánh giá cao. Năm 1976, ông nhận được Giải thưởng Rényi Kató của Hội Toán học Hungary dành cho những sinh viên có thành tích trong nghiên cứu khoa học.

Tốt nghiệp về nước, thời gian 1976-1978, ông tham gia khóa đào tạo sau đại học tại Đại học Sư phạm Hà Nội và tốt nghiệp xuất sắc, rồi được cử vào giảng dạy tại Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh. Năm 1985, ông trở lại Hungary thực tập khoa học và bảo vệ thành công luận văn Tiến sĩ loại xuất sắc năm 1986. Được nước bạn đề nghị ở lại nghiên cứu và làm việc tại Đại học Tổng hợp Budapest, ông có học hàm Phó giáo sư năm 1992, bảo vệ xuất sắc luận văn Doctor Habil năm 2013 và được phong hàm Giáo sư năm 2016.

Bên cạnh công tác giảng dạy, GS Bùi Minh Phong đã có hơn 120 công trình nghiên cứu, đại đa số đăng tải trên các tạp chí toán học uy tín. Không chỉ tích cực tham gia các hội nghị toán học quốc tế, làm việc nhiều trường trên thế giới, tổ chức các hội nghị toán học, ông còn tâm huyết với sự phát triển của toán học và giáo dục toán học ở quê hương.

Sinh sống và làm việc tại thủ đô Budapest đến nay đã được 37 năm, GS Bùi Minh Phong là một trí thức tiêu biểu của cộng đồng người Việt Nam tại Hungary. Năm 2023, GS Bùi Minh Phong đã được trao tặng Huân chương Hungary hạng Chữ Thập Hiệp Sĩ (Magyar Érdemrend Lovagkereszt), phần thưởng cao quý của Nhà nước Hungary nhằm ghi nhận những đóng góp của Giáo sư trong lĩnh vực nghiên cứu toán học, hợp tác khoa học và giáo dục. Lễ trao tặng được tiến hành trọng thể vào sáng 19-8-2023 tại Nhà Khánh tiết trong khuôn khổ chuỗi các hoạt động chào mừng Quốc khánh Hungary (20-8).

Chia sẻ về vinh dự này, GS Bùi Minh Phong cho biết: “Trong những năm qua, Huân chương của Nhà nước Hungary với các hạng bậc khác nhau đã được trao tặng cho một số người Việt Nam được đánh giá là có hoạt động mẫu mực trong các lĩnh vực văn hóa, khoa học, nghệ thuật cũng như trong các lĩnh vực chuyên môn khác nhằm thúc đẩy lợi ích của Hungary và tăng cường lợi ích chung của nhân loại. Trên cương vị là một nhà khoa học thì tôi là người thứ hai được nhận vinh dự này. Đây là sự đánh giá rất tốt của nước bạn đối với quá trình công tác, đóng góp của tôi cho Trường Đại học tổng hợp Budapest trong hơn 37 năm qua”.

GS Bùi Minh Phong cho biết thêm, cá nhân ông cũng có đóng góp trong vai trò cầu nối, đưa các trường đại học của Việt Nam và Hungary lại gần nhau hơn với những ký kết cụ thể. Ví dụ, trong hợp tác giữa Trường Đại học tổng hợp Budapest với Trường Đại học Huế, hằng năm có đoàn chuyên gia gồm các giáo sư, viện sĩ của Hungary đến Trường Đại học Huế giảng bài, trao đổi, trình bày những kết quả nghiên cứu. Ngược lại, Trường Đại học tổng hợp Budapest cũng đón các chuyên gia Việt Nam sang học tập, nghiên cứu. “Những đóng góp trên tuy nhỏ nhưng tôi cảm thấy vui vì đã góp sức cho đất nước, cho quê hương. Mỗi người Việt Nam sống ở nước ngoài bao giờ cũng đau đáu phải làm gì đó cho đất nước thì sẽ cố hết sức. Điều đó giống như những cái nhịp cầu nhỏ, mỗi người nối một nhịp cầu để cho quan hệ giữa Việt Nam và Hungary ngày càng tốt đẹp”, GS Bùi Minh Phong bày tỏ.

PHƯƠNG LINH (QĐND)