Ung thư vẫn khiến một số người sợ hãi đến mức không muốn nghe về nó và từ chối các cuộc kiểm tra sàng lọc. Tại Séc, hơn 95 nghìn người được chẩn đoán mắc ung thư mỗi năm, và nhờ sàng lọc, căn bệnh này đã được phát hiện ở hàng chục nghìn người trong số họ ở giai đoạn sớm. Đó là lý do tại sao các bác sĩ đang khẩn trương kêu gọi người dân vượt qua sự e ngại và đi khám phòng ngừa.

"Tôi không gặp vấn đề gì, tôi chỉ muốn thử xem sàng lọc hoạt động như thế nào", Bộ trưởng Y tế Vlastimil Válek (TOP 09) đã mô tả một năm trước, người mà các bác sĩ đã phát hiện ra một khối u tuyến tiền liệt ác tính ở giai đoạn đầu.

Đến mùa xuân năm nay, các bác sĩ đã phát hiện ra mức PSA, hay kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt, tăng cao ở mức nguy hiểm, có thể báo hiệu tình trạng viêm hoặc, như trường hợp của vị bộ trưởng, là ung thư giai đoạn đầu, ở hơn 16 nghìn nam giới. Liệu đó là tình trạng viêm hay khối u sau đó sẽ chỉ được xác định thông qua một cuộc kiểm tra chuyên biệt của bác sĩ tiết niệu, mà một số nam giới không đi khám mặc dù có nguy cơ.

Theo một cuộc khảo sát hồi tháng 10 của cơ quan Ipsos, một phần ba số người dân sợ khám sức khỏe định kỳ. Họ sợ kết quả không tốt và bị ngăn cản bởi căng thẳng và xấu hổ.

"Bản chất của các chương trình tầm soát là tôi đi khám để đảm bảo rằng mình khỏe mạnh. Và điều này vẫn chưa được phổ biến rộng rãi trong cộng đồng", Petra Adámková, chủ tịch Ủy ban Hiệp hội Tiếng nói của Bệnh nhân Ung thư, cho biết. Bà nhận thấy sự tương đồng giữa việc này với việc khám sức khỏe định kỳ, mà một số người cũng không đi khám vì họ cảm thấy khỏe mạnh và không coi việc phòng ngừa là cần thiết.

Một số nhóm tuổi được bảo hiểm y tế chi trả cho các cuộc khám sức khỏe định kỳ, đối với năm loại ung thư: ung thư vú, ung thư đại tràng và trực tràng, ung thư cổ tử cung, ung thư phổi và ung thư tuyến tiền liệt. Và hóa ra việc tham gia các chương trình này đã cứu sống nhiều người.

Chỉ riêng trong năm năm qua, các bác sĩ đã phát hiện ung thư vú ở 22 000 phụ nữ, gần năm nghìn người khác được chẩn đoán mắc ung thư đại trực tràng và 89 000 người mắc khối u lành tính, còn gọi là u tuyến.

Các phát hiện bất thường, bao gồm ung thư cổ tử cung, đã được các bác sĩ phụ khoa phát hiện ở 282 000 phụ nữ trong các lần khám sàng lọc trong 5 năm qua. 139 người không biết mình bị ung thư phổi, căn bệnh này cũng được phát hiện trong quá trình sàng lọc. Tin tốt là bệnh thường được phát hiện sớm. Khối u vẫn có thể được cắt bỏ, không cần hóa trị hoặc các phương pháp điều trị phức tạp khác. Do đó, cơ hội nhanh chóng trở lại cuộc sống bình thường cao hơn đáng kể.

Thành công nhất với các khối u vú

Hơn tám nghìn phụ nữ mắc ung thư vú mỗi năm, hơn một nửa trong số đó được phát hiện thành công trong quá trình sàng lọc. "Nhờ đó, chúng tôi đã giảm được tỷ lệ tử vong do ung thư vú tới ba mươi phần trăm", Jan Daneš, một bác sĩ chẩn đoán hình ảnh tại Trung tâm Chẩn đoán Vú Beroun và Waltrovka, người đã tham gia vào quá trình khởi xướng toàn bộ chương trình, nhấn mạnh.

Phụ nữ từ 45 tuổi trở lên có thể chụp nhũ ảnh theo yêu cầu của bác sĩ đa khoa hoặc bác sĩ phụ khoa, và phụ nữ trẻ hơn được các bác sĩ khuyên nên tự khám vú thường xuyên.

“Phần lớn các khối u được phát hiện ở giai đoạn đầu, khi tiên lượng rất tốt. Mạng lưới các trung tâm sàng lọc khá dày đặc và chụp nhũ ảnh có sẵn với chất lượng được kiểm soát”, Daneš cho biết thêm.

Phụ nữ ở Séc cũng đang bắt đầu hưởng lợi từ việc tiêm vắc-xin HPV. Ung thư cổ tử cung là một trong số ít bệnh có số ca tử vong và ca mắc mới đang giảm. Việc khám phụ khoa định kỳ, mà phụ nữ thực hiện hai năm một lần, cũng đóng một vai trò trong việc này.

Năm thứ ba liên tiếp, các bác sĩ đã theo dõi những người từng hút thuốc lá nặng để phát hiện ung thư phổi giai đoạn đầu. Trong số những người đồng ý tham gia khám dự phòng, các bác sĩ đã phát hiện khối u ở 139 người, hầu hết đều dễ điều trị.

Sau đó, 9 000 nam giới sẽ bị ảnh hưởng bởi ung thư tuyến tiền liệt mỗi năm. "Chương trình sàng lọc có thể sẽ làm tăng số ca được phát hiện, nhưng nhờ phát hiện ở giai đoạn sớm và điều trị hiệu quả hơn, nó cũng có thể làm giảm tỷ lệ tử vong do ung thư tuyến tiền liệt. Đó là mục tiêu chính của chương trình", Marek Babjuk, Trưởng khoa Tiết niệu tại Bệnh viện Đại học Motol, giải thích.

Nội soi đại tràng sớm hơn

Các quy định mới được áp dụng từ năm nay để phát hiện sớm ung thư đại tràng và trực tràng. Xét nghiệm này được khuyến nghị cho tất cả những người trên 50 tuổi và giờ đây họ có thể lựa chọn nội soi đại tràng mười năm một lần hoặc xét nghiệm máu ẩn trong phân hai năm một lần. Xét nghiệm này có thể phát hiện ngay cả những trường hợp chảy máu rất nhỏ báo hiệu sự hiện diện của khối u.

Từ tháng 1 năm sau, giới hạn độ tuổi cũng sẽ được hạ thấp. Chương trình tầm soát mới sẽ bắt đầu ở độ tuổi 45.

Để được khám dự phòng miễn phí, bạn phải có yêu cầu từ bác sĩ đa khoa hoặc bác sĩ chuyên khoa và đặt lịch hẹn trước để khám tại một trung tâm tầm soát chuyên khoa. Bản đồ của các trung tâm này có sẵn trên trang web của từng chương trình.

MP (tổng hợp)