Xử lý chất thải bệnh viện không chỉ có tác động đáng kể đến bảo vệ môi trường, chất lượng cuộc sống và sức khỏe của người dân, mà còn có thể là cơ hội kinh tế hấp dẫn từ quan điểm chiến lược. Tại Việt Nam, vấn đề quản lý chất thải rất nóng, vì chỉ xét về ô nhiễm nước thải, quốc gia này là một trong 5 nước gây ô nhiễm lớn nhất thế giới. Do đó công ty Mevos của Brno trong sự hợp tác với Damaris Solutions đã thực hiện một nghiên cứu khả thi với sự hỗ trợ của chương trình tài trợ B2B của Cơ quan Phát triển Séc, nhằm mục đích xác định các đối tác phù hợp trong lĩnh vực quản lý chất thải bệnh viện. Nghiên cứu này cũng sẽ làm cơ sở để có được tài trợ cho việc thực hiện thực tế các giải pháp khả thi cho quản lý chất thải.

Ở các bệnh viện và cơ sở bệnh viện Việt Nam, việc quản lý chất thải bệnh viện thường được giải quyết dưới dạng chôn lấp hoặc ở mức độ thấp hơn là xử lý nhiệt mà không cần thu hồi năng lượng. Phương pháp đầu tiên có nguy cơ lây lan các bệnh nhiễm trùng và mất kiểm soát chất thải lắng đọng trong tương lai. Phương pháp thứ hai, mặc dù tiên tiến hơn, liên quan đến vệ sinh, nhưng không kinh tế và lỗi thời về mặt công nghệ. Một cách tiếp cận hiện đại được áp dụng tương đối rộng rãi ở Séc là lò đốt bệnh viện, cho phép sử dụng năng lượng tiếp theo thu được từ quá trình đốt cho nhu cầu của bệnh viện. Như một giải pháp thay thế là việc triển khai các đơn vị khử nhiễm hiện đại đối với chất thải bệnh viện sẽ được xem xét theo các khuyến nghị chung của WHO.

"Chúng tôi muốn đề xuất một giải pháp có ý nghĩa "phù hợp" với các điều kiện cụ thể của các bệnh viện được lựa chọn có liên quan đến các nguyên tắc kinh tế, tự lập, bảo vệ sức khỏe và môi trường sống. Do ảnh hưởng toàn cầu hiện nay của đại dịch COVID-19, không cần phải nhấn mạnh rằng các giải pháp xử lý chất thải bệnh viện an toàn và đáng tin cậy là một trong những ưu tiên hàng đầu, cả hiện tại và trong tương lai,“ nhà quản lý dự án, bà Iva Vojtová từ hãng Mevos, mà đồng thời là chuyên gia trong lĩnh vực xây dựng công trình kinh tế nước với hơn 10 năm kinh nghiệm với các dự án nước ngoài trong lĩnh vực quản lý chất thải và nước.

"Bằng cách thực hiện các biện pháp được đề xuất, bệnh viện sẽ có được khả năng tự cung cấp năng lượng lớn hơn và độc lập hơn với việc xử lý chất thải bệnh viện ở bên ngoài. Nhờ giải pháp này, nó sẽ có một mức giá ổn định để xử lý chất thải trong suốt thời gian tuổi thọ của thiết bị và chi phí vận hành của thiết bị sẽ được kiểm soát. Chúng tôi muốn áp dụng khái niệm đã được chứng minh này cho các bệnh viện Việt Nam được lựa chọn thực hiện dự án. Do các điều kiện địa lý, kinh tế, lập pháp hoặc hoạt động khác nhau so với Séc, cần phải điều chỉnh khái niệm này một cách phù hợp để nó có ý nghĩa trong môi trường Việt Nam," bà Iva Vojtová từ Mevos nói thêm. Trong số những thứ khác, bà đã tham gia vào dự án Tái thiết nhà máy xử lý nước thải ở thành phố Gradačac của ČRA, năm 2017 đã giành giải thưởng "Cây phong vàng" uy tín cho một trong sáu dự án môi trường tốt nhất ở Bosnia và Herzegovina.

Mục tiêu thứ hai và không kém phần quan trọng của nghiên cứu là chuyển giao cho địa phương này bí quyết về công nghệ xử lý chất thải bệnh viện hiện đại, mà sẽ đóng góp cho sự phát triển của khu vực. Trong các tác động phát triển chính của dự án bao gồm, ngoài khía cạnh môi trường và chuyển giao bí quyết, cũng đưa ra các tiêu chuẩn hiện đại mới trong lĩnh vức vận hành các cơ sở xử lý chất thải bệnh viện, cải thiện sức khỏe của người dân thông qua việc lắp đặt công nghệ hiện đại xử lý chất thải sinh thái và hiệu quả và cải thiện việc bảo vệ đất và nguồn nước và phòng ngừa ô nhiễm nước bởi chất thải độc hại.

Nhờ liên lạc với Quỹ Bảo vệ Môi trường Việt Nam (VEPF), sự hỗ trợ về mặt thể chế của dự án này từ phía VEPF, cũng như mối quan tâm hợp tác với Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội đã được thảo luận.

"Với kiến thức nhất định về các điều kiện của Việt Nam đạt được trong quá trình chuẩn bị nghiên cứu khả thi theo Chương trình B2B năm ngoái, chúng tôi đề xuất như một giải pháp chính để thực hiện thành công ý định liên quan đến đối tác đầu tư. Nhà đầu tư tiềm năng là một trong những công ty sở hữu và vận hành một trong những nhà máy điện hiện đại nhất tại Séc. Mục đích chiến lược của công ty này là trở thành đối tác tài chính và đồng thời là tổng thầu, mang đến cho khách hàng cơ hội thuê một lò đốt rác hiện đại mới trong một thời gian nhất định với khả năng chuyển quyền sở hữu tiếp theo. Khách hàng trả tiền thuê từ hoạt động của lò đốt rác. Nhờ mô hình kinh doanh này, khách hàng không phải chịu gánh nặng đầu tư ban đầu, thường là một vấn đề phức tạp, đặc biệt là trong ngành hành chính công, chẳng hạn như trường hợp của các bệnh viện," ông Marek Šarlej từ Damaris Solutions nói thêm.

Dự án này là một phần của Kế hoạch hành động hợp tác giai đoạn 2020 - 2025 được ký giữa Bộ Môi trường Séc và Bộ Tài nguyên và Môi trường Việt Nam vào tháng 12 năm 2019.

LP (tổng hợp)