Hóa thạch một con cá bọc thép 400 triệu năm tuổi đã được phân tích và cho kết quả choáng váng: đó chính là thủy tổ loài người, với bộ răng y hệt người hiện đại đang tiến hóa.

Vị thủy tổ có hình dáng hết sức kinh dị, mang tên acanthothoracid, toàn thân như bọc thép. Nó đã xuất hiện trên Trái Đất từ 400 triệu năm về trước và đương nhiên đã tuyệt chủng từ lâu. Hóa thạch acanthothoracid hoàn hảo đã được khai quật tại Cộng hòa Séc gần 100 năm trước. Nhưng kỹ thuật thời đó chưa cho phép con người thấu hiểu về sinh vật lạ lùng này.

Bí ẩn chỉ vừa được tiết lộ nhờ European Synchrotron Radiation Facility (ESRF), một hệ thống đem lại nguồn tia X mạnh nhất thế giới. Các hình ảnh X-quang đặc biệt này đã hé lộ một hàm răng y hệt con người bên trong miệng con cá hóa thạch.

Chân dung "thủy tổ" của loài người được tái hiện trong khung cảnh đáy biển đại Cổ Sinh đầy trinh vật kỳ dị - ảnh: Jan Sovak

Sốc hơn, nhóm nghiên cứu đứng đầu bởi giáo sư Per Ahiberg từ Đại học Upsala (Thụy Điển) tuyên bố rằng đó là bằng chứng sơ khai nhất về sự tiến hóa của con người: con cá bọc thép chính là tổ tiên trực hệ của chúng ta!

Loài cá này sống khoảng 430 đến 360 triệu năm về trước. Với tuổi đời đó, chúng là động vật có xương sống đầu tiên được biết là có răng. Ngoài con người, vị "thủy tổ" này cũng là tổ tiên chung của nhiều động vật có xương sống trên cạn khác.

Điểm khác biệt duy nhất giữa răng của loài cá thủy tổ này với con người hiện đại là khi thay răng, răng mới thường mọc ở mặt trong của răng cũ, từ từ mới di chuyển ra ngoài để thay thế. Con người chúng ta đã tiến hóa để răng mới thường phát triển bên dưới răng cũ, sâu bên trong xương hàm. Nhưng vẫn có một số ít trẻ em khi thay răng thì các răng cửa vẫn mọc lùi về phía trong hàm răng cũ, buộc phải nhờ đến nha sĩ nhổ bỏ răng sữa để răng vĩnh viễn di chuyển vào đúng vị trí.

Nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí khoa học Science.

Thu Anh (NLĐO)