Ban giám khảo của giải thưởng truyền hình nước Đức có tên Hanns-Joachim-Friedrichs vừa vinh danh Nguyễn Kim Mai Thi, tiến sĩ hóa học gốc Việt vì đã có công truyền bá khoa học trên truyền hình, internet.

Tiến sĩ Nguyễn Kim Mai Thi nhận giải Hanns-Joachim-Friedrichs - NVCC

Ngày 14.11, Ban giám khảo Giải thưởng Hanns-Joachim-Friedrichs năm 2019 vừa trao giải cho tiến sĩ hóa học gốc Việt Nguyễn Kim Mai Thi (32 tuổi). Ban Giám khảo nhận xét rằng Mai Thi đã diễn giải những kiến thức khoa học một cách dễ hiểu trong các chương trình phát sóng trên truyền hình, internet, mở thêm cánh cửa khoa học cho nhiều người...

Từ chối cơ hội lớn, theo đuổi đam mê

Nguyễn Kim Mai Thi sinh ngày 7.8.1987 tại Heppenheim (Đức). Cả bố mẹ cô đến từ Việt Nam, thuộc lứa du học sinh đầu tiên của Việt Nam đến Đức. Bố cô cũng là một nhà hóa học. Cô học trung học tại Trường Bergstrassengymnasium Hemsbach, sau đó học tại ĐH Johannes Gutenberg Mainz và Viện Công nghệ Massachusetts (MIT). Mai Thi tiếp tục nghiên cứu sinh tại ĐH Harvard, Viện Fraunhofer và hoàn thành vào năm 2017.

Ngay khi học xong tiến sĩ, Mai Thi đã từ chối lời mời làm việc từ BASF, một công ty hóa chất lớn của Đức, để tập trung vào nghiên cứu và làm truyền thông khoa học. Lý do là cô có niềm đam mê lớn về hóa học, muốn giải thích các hiện tượng xung quanh bằng hóa học một cách dễ hiểu cho nhiều người.  

Năm 2015, Mai Thi đã bắt đầu lập kênh "Cuộc sống bí mật của các nhà khoa học" để nói về cuộc sống của các nhà khoa học. Sau đó, cô lập một kênh khác có tên MaiLab (tên ban đầu là Schönschlau), được tài trợ bởi các đài truyền hình công cộng Đức ARD và ZDF. Trên kênh này, Mai Thi giới thiệu rằng cô và đồng sự sẽ nghiên cứu và cung cấp cho người xem những thông tin khoa học đáng tin cậy. Vào thời điểm hiện tại, đã có hơn 552.000 người đăng ký theo dõi và hơn 40 triệu lượt xem trên kênh MaiLab. 

Mai Thi cũng nổi tiếng trên truyền hình Đức. Cô giới thiệu chương trình khoa học Quarks (WDR Fernsehen) từ năm 2018. Một trong những chương trình nổi tiếng của cô là "Komisch, alles chemisch" (Lạ đời, tất cả đều là hóa học), được xuất bản thành sách có bán trên Amazon. Các chương trình TV của Mai Thi rất thu hút, dí dỏm, sống động, chuyên nghiệp, có giá trị khoa học cao, và nhất là được trình bày dễ hiểu.

Tiến sĩ Nguyễn Kim Mai Thi  - Facebook nhân vật

Mở thêm cánh cửa khoa học cho nhiều người

Nói trên trang cá nhân sau khi nhận giải, Mai Thi cho biết: "Thật là một buổi tối tuyệt vời. Thật vinh dự để có được giải thưởng Hanns-Joachim-Friedrichs cùng với Harald Lesch (GS vật lý nhận thưởng cùng đợt). Đây là lần đầu tiên giải thưởng tôn vinh báo chí khoa học, điều này cho thấy khoa học đóng một vai trò rất quan trọng trong xã hội của chúng ta".

Đại diện ban giám khảo cho biết với ngôn ngữ sinh động, mong muốn giải mã những chủ đề phức tạp, Mai Thi và Harald Lesch đã mở thêm cánh cửa khoa học cho nhiều người. Với các chương trình và blog của mình, họ đã mời người xem chia sẻ kiến thức khoa học. Trên internet, Mai Thi và Harald Lesch đã phát triển các kênh YouTube với kết quả khoa học có thể kiểm chứng, các nguồn tin và phương pháp khoa học minh bạch.

Nói về giải thưởng trao cho Nguyễn Kim Mai Thi, tiến sĩ Nguyễn Xuân Xanh, người có thời gian học và giảng dạy tại nước Đức, cho rằng chúng ta chưa có những nhà báo khoa học được đào tạo bài bản qua trường lớp. Các tờ báo lớn cần cử người học ngành này. Hoặc khuyến khích các bạn trẻ học khoa học tìm học bổng nước ngoài, cũng như các mạnh thường quân góp một tay để chúng ta có các nhà báo khoa học thực thụ.

Hanns-Joachim-Friedrichs (tên của giải thưởng) là một người dẫn chuyện nổi tiếng của Truyền hình Đức. Ai ở Đức đều biết ông. Ông sinh ra ở Hamm. Từ năm 1971 - 1981, ông là nhà báo thể thao cho tạp chí Sportstudio của Đức.

Ở Đức, Friedrichs còn nổi tiếng với vai trò là người dẫn chuyện cho chương trình tin tức truyền hình Tageraemen và sau đó là Sabine Christiansen. Ông thành công hơn nữa bởi chương trình Ulrich Wickert.

Friedrichs qua đời vào tháng 3.1995 vì bệnh ung thư phổi. Từ đó giải thưởng Hanns-Joachim-Friedrichs cho các tác phẩm báo chí truyền hình của nước Đức được đặt theo tên ông.

Đăng Nguyên (Thanh Niên online)