Thủ tướng Andrej Babiš (ANO) đã mô tả dự thảo báo cáo kiểm toán của Ủy ban châu Âu về xung đột lợi ích được ông cho là không chuẩn. Ông coi đó là một sự thay đổi kỳ lạ của lập luận ngược lại quan điểm tháng 12 của Dịch vụ pháp lý EC, mà lập luận bởi luật pháp châu Âu, trong khi báo cáo kiểm toán bằng luật xung đột lợi ích của Séc. Ông cảm thấy phiền bởi cách tài liệu được giao.

Thủ tướng cũng nói rằng quan điểm của Séc sẽ bác bỏ đối với tài liệu này. Theo ông, vấn đề không nằm ở tình trạng khi Séc sẽ phải trả lại tiền.

"Nhìn chung, kiểm toán hoàn toàn mâu thuẫn với những gì Ủy ban châu Âu đã nói vào tháng 12 năm 2018, nơi nó chỉ ra một số nghị định của họ và tuyên bố là có xung đột lợi ích," ông Babiš nói. "Bây giờ, Ủy ban châu Âu đã thay đổi chiến lược và nói về xung đột lợi ích trong Quỹ ủy thác. Không giống như những gì đã nói vào tháng 12 năm ngoái, luật pháp Séc đang giải quyết. Và theo thông tin tôi có, người Séc phải viết phần này về xung đột lợi ích. Ở đó có cùng ý kiến như đảng Cướp biển và Tổ chức minh bạch quốc tế. Như vậy cuộc kiểm toán không chuẩn," ông Babiš nói.

Ông cũng chỉ trích cách tài liệu được chuyển đến chính quyền Séc. "Thủ tục này rất bất thường. Nó được chuyển đến đại diện của chúng tôi ở Brussels một cách bất thường. Nó không có thư đi kèm, đây không phải là bản kiểm toán đã ký, không có thời hạn để bầy tỏ ý kiến về điều đó," ông nói. Ông cũng lo ngại rằng các tài liệu nên ở chế độ không công bố đã được đưa tới các phương tiện truyền thông.

Ông Babiš cũng bác bỏ rằng Séc sẽ phải trả lại khoảng 450 triệu korun từ các quỹ của châu Âu, được mua lại bởi Agrofert, mà Thủ tướng đã đưa vào quỹ tín thác vào tháng 2/2017. "Kiểm toán nói rằng kết luận sơ bộ có thể khác với kết luận cuối cùng," ông Babiš nói. Ông cũng nhắc nhở rằng trong quá khứ có một khoản tiền phạt sắp xảy ra đối với Séc do có thể xảy ra xung đột lợi ích trong Ban kiểm soát của Quỹ can thiệp nông nghiệp nhà nước (SZIF) của nghị sĩ Jaroslav Faltýnek (ANO). Ban đầu đã có khoản tiền phạt lên tới 22 triệu korun, nhưng cuối cùng EC đã đi tới một ý kiến khác vào tháng 8 năm ngoái. "Một năm rưỡi đã được điều tra, cuối cùng ủy ban nói rằng không phải trả lại gì, mọi việc ổn," ông Babiš nói.

Một lần nữa ông bác bỏ mình đã ở trong một cuộc xung đột lợi ích. "Tôi đã làm theo luật, tôi đã đưa công ty vào quỹ ủy thác. Tôi không quản lý công ty, tôi đã rời công ty 5 năm rưỡi trước, tôi không liên quan gì đến nó," ông nói. Trong bản tin kiểm toán ngược lại nói rằng ông Babiš đã can thiệp vào hoạt động của công ty này.

Thủ tướng Andrej Babiš (ANO) đã bác bỏ lời của công tố viên nhà nước tối cao Pavel Zeman rằng phát hiện trong báo cáo kiểm toán của Ủy ban châu Âu là nghiêm trọng và có thể nghi ngờ phạm tội. Theo ông Babiš, ông Zeman đang vội vã và nên chờ phán quyết cuối cùng. Đồng thời, Thủ tướng quan tâm đến động lực của công tố viên nhà nước là như thế nào.

Bản báo cáo kiểm toán dự thảo 70 trang được báo HN công bố hôm thứ 6. Trong tài liệu, các kiểm toán viên xem xét giải ngân trợ cấp cho các công ty từ Agrofert holding, mà ông Babiš đưa vào quỹ ủy thác tháng 2/2017.

Theo dự thảo mà có thể thay đổi, Thủ tướng đang có xung đột lợi ích trong toàn chính phủ, có ảnh hưởng đến công ty và cả sử dụng trợ cấp của EU. Dự thảo báo cáo kiểm toán đề nghị hoàn trả khoảng 450 triệu korun đã trả cho Agrofert trong các khoản trợ cấp.

Ủy ban châu Âu đề xuất trả lại tài trợ đã cung cấp cho từ tháng 9 năm 2017, khi bổ sung luật được coi là lex Babiš có hiệu lực mà cấm tài chợ cho các công ty do thành viên chính phủ làm chủ.

Ông Babiš do luật này đã đưa Agrofert vào các quỹ  ủy  thác, tuy nhiên theo báo cáo kiểm toán bằng cách này xung đột lợi ích không được giải quyết và ông tiếp tục làm chủ gián tiếp holding.

Báo cáo kiểm toán nói rằng ông Babiš, người sau cuộc bầu cử vào Hạ viện năm 2013 đã từ bỏ chức vụ trong ban lãnh đạo Agrofert, đã can thiệp vào hoạt động của holding. Ví dụ như quyết định của ông như là cổ đông duy nhất phân chia lãi năm 2013, một số sửa đổi điều lệ của holding hay quyết định sa thải một trong các thành viên hội đồng quản trị.

Theo báo cáo tài chính, những bước đi này chứng minh ông Babiš tham gia điều hành Agrofert, tức vi phạm luật xung đột lợi ích.

Nữ Bộ trưởng tư pháp Marie Benešová không nhìn thấy lý do không tin Thủ tướng Andrej Babiš trong mâu thuẫn với Ủy ban châu Âu trong việc được cho là xung đột lợi ích. Ông Babiš đã thực hiện các yêu cầu của luật trong giải quyết vấn đề mà chuyển holding Agrofert và Quỹ ủy thác.

Bà Benešová không muốn dự đoán liệu Séc có phải trả lại ngân sách châu Âu khoảng 450 triệu korun mà đã được trả cho Agrofert trong các trợ cấp hay không, như khuyến cáo của Báo cáo Kiểm toán EC, đã rò rỉ cho giới truyền thông.

Theo bà, vẫn còn quá sớm để nói về thiệt hại có thể xảy ra do trợ cấp được thanh toán trái phép, bởi vì cho đến nay vẫn chưa có quan điểm cuối cùng của EC.

Tuy nhiên, nghị sĩ EU và Chủ tịch của TOP 09, Jiří Pospíšil, lập luận rằng, không giống như các tòa án khác nhau có thể có ý kiến khác nhau, quyết định trong trường hợp kiểm toán là vấn đề chỉ của Ủy ban Châu Âu.

Dự thảo Báo cáo kiểm toán của EU cần được phía Séc bầy tỏ quan điểm và theo đó, Ủy ban châu Âu có thể còn sửa.

Việc thẩm tra thuộc trách nhiệm Bộ tài chính và phát triển vùng mà đều do phong trào ANO nắm.

Nữ Bộ trưởng tài chính Alena Schillerová hôm thứ 6 nói rằng phía Séc hiện chờ diễn giải chính thức từ Brussels mà kéo dài 1 tháng và Séc có hai tháng để bầy tỏ quan điểm.

Hôm thứ 6, phe đối lập kêu gọi các bộ công bố toàn bộ báo cáo. Các đảng khác yêu cầu việc trả lời Uỷ ban Châu Âu phải do đảng khác ngoài ANO phụ trách.

Theo bộ, tài liệu kiểm toán không là cuối cùng và dự thảo này là bí mật.

TN (tổng hợp)