Secviet - Trang tin người Việt ở Séc và châu Âu

	Tư vấn

Việt Nam với Séc, EU

Tưởng nhớ Bác Volodia (10/11/2018)

Chuyên gia Việt Nam học lão thành cao niên nhất của nước Nga đã từ giã cõi trần–ông Vladimir Ivanov qua đời, hưởng thọ 93 tuổi.

Bác Volodia — danh tính này quen thuộc với nhiều người, cả các chuyên viên Việt Nam học người Nga và những nhà Nga học người Việt, các giảng viên và sinh viên, rồi tất cả những người Việt học tiếng Nga hay người Nga học tiếng Việt đều biết tên ông. Trong năm thập kỷ nay hàng bao lượt người sử dụng những cuốn Từ điển, trên trang bìa ghi tên tác giả V.V. Ivanov. Ông là người thầy mến yêu của những chuyên viên mang vinh quang về cho ngành Việt Nam học ở nước Nga. Ông là thành viên tập thể tác giả biên soạn và hiệu đính bộ Đại từ điển Việt-Nga bề thế nhất. Ông là chuyên gia uyên bác giỏi tiếng Viêt. Và đơn giản ông là một người tốt.

Ông từng là người lính trong Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại. Cậu học sinh lớp cuối phổ thông Volodia Ivanov tự nguyện ra mặt trận. Ông tham gia vào một trong những chiến dịch khốc liệt đẫm máu nhất của cuộc Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại — vượt sông Dnepr, nơi ông bị thương nặng, 9 tháng liền trong quân y viện và không trở lại đội ngũ chiến đấu được nữa. Mỗi năm trong gần nửa thế kỷ vào Ngày Chiến thắng 9 tháng 5, Vladimir Ivanov cựu chiến binh của Sư đoàn Cận vệ quân số 12 lại khoác bộ quân phục vải thô sờn, đến Công viên Văn hóa Gorky để gặp các bạn đồng đội cũ, các cựu chiến binh tụ hội về từ khắp nước Nga. Rồi khi những người lính già dần khuất núi, vào ngày này sau bàn tiệc trong căn hộ ấm cúng hiếu khách của vợ chồng ông Ivanov lại tập hợp con cháu của những người đồng chí cũ của ông.

Sau chiến tranh, Vladimir Ivanov học tại Viện Nghiên cứu phương Đông và tốt nghiệp năm 1952 theo chuyên ngành Văn học Thổ Nhĩ Kỳ. Nhưng Liên Xô vừa thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam DCCH và đất nước thực sự cần các chuyên gia tiếng Việt. Ivanov và một số cựu sinh viên khác được đề nghị học tiếng Việt và sau này họ là những nhà Việt Nam học hàng đầu của Liên Xô. Vladimir Ivanov dạy tiếng Việt tại nhiều trường đại học, kể cả nhóm Việt ngữ đầu tiên trong Viện Ngôn ngữ phương Đông thuộc ĐHTH Quốc gia Matxcơva. Ông Evgeny Kobelev, một sinh viên trong nhóm này, nhà báo và nhà khoa học, tác giả cuốn sách "Đồng chí Hồ Chí Minh" nhớ lại rằng:

"Chúng tôi coi thầy Ivanov là pho Từ điển sống. Hồi đó không hề có từ điển Nga-Việt, khi gặp những từ tiếng Việt khó hiểu, chúng tôi lại cầu cứu ông và như một quy luật, ông luôn giải quyết mọi khó khăn của chúng tôi. Vladimir Ivanov là người rất thông tuệ và có phẩm cách văn hóa cao, chúng tôi học được rất nhiều điều từ ông".

Học trò của ông đều trở thành những dịch giả tiếng Việt xuất sắc, công tác trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Ông Ivanov từng phục vụ tại Việt Nam, nơi ông đã gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh và các nhà lãnh đạo khác của Đảng và Nhà nước Việt Nam, ông đã góp phần giúp xây dựng các doanh nghiệp công nghiệp của nước Cộng hòa. Trong nhiều năm, ông đã miệt mài chuẩn bị để công bố nhiều tác phẩm văn học kinh điển Nga bằng tiếng Việt ở nhà xuất bản "Tiến bộ". Uy tín của Vladimir Ivanov trong giới những nhà Việt Nam học ở Nga thể hiện qua thực tế ông được mời lãnh đạo nhóm dịch giả tiếng Việt tại nhiều đại hội của Đảng Cộng sản Liên Xô. Ông đã áp dụng kiến thức sâu rộng của mình vào công việc yêu thích nhất — biên soạn từ điển. Ông Ivanov đã tham gia biên soạn từ điển Việt-Nga đầy đủ đầu tiên xuất bản năm 1961, và sau đó là nhiều năm làm việc với Đại Từ điển Việt-Nga, xuất bản vào năm 2012.

PGS-TSKH Nguyễn Tuyết Minh, chuyên gia Nga học kỳ cựu có nhiều năm làm việc với ông Vladimir Ivanov ở Viện Ngôn ngữ thuộc Viện HKLH Nga đau buồn nghe tin người đồng nghiệp đáng kính qua đời. Bà nói:

"Vladimir Ivanov là một trong những nhà Việt ngữ học đầu tiên của Liên Xô. Ông đã từng gặp Bác Hồ khi phiên dịch cho đoàn chuyên gia Xô-viết ở Việt Nam. Ông là nhà Từ điển học song ngữ Việt Nga lâu năm nhất. Song ông luôn khiêm nhường, lắng nghe và tôn trọng ý kiến của các đồng nghiệp kém tuổi đời kém tuổi nghề, đồng thời rất kiên định bảo vệ ý tưởng chuyên môn học thuật mà ông thấu hiểu. Ông còn làm thơ, ông viết nhiều bài rất hay. Ông dành cho riêng tôi tình cảm cổ vũ đặc biệt: nhân hai sự kiện lớn trong cuộc đời nghiên cứu khoa học của tôi ở Nga, ông đã viết tặng tôi hai bài thơ mà tôi và gia đình trân trọng gìn giữ cho đến bây giờ. Năm 2017 có dịp trở lại Nga tôi đến thăm ông, được gia đình đón tiếp rất nồng hậu. Không thể ngờ đó là lần gặp cuối cùng với bác Volodia. Cầu mong ông an nghỉ siêu thoát nhẹ nhàng, chúng tôi gìn giữ trong tâm khảm hình ảnh bác Volodia với tất cả tấm lòng yêu quý. Xin cho tôi gửi lời chia buồn với bác gái và các cháu".

Ông Ivanov là một trong ba tác giả của bộ Từ điển Nga-Việt hai tập, trong nhiều năm là nguồn từ vựng chính và toàn diện nhất của tiếng Việt dành để dịch từ tiếng Nga.

"Tôi ngưỡng mộ cuộc đời của Vladimir Ivanov", — bà Elena Tyumeneva, một trong những nhà Ngữ văn Việt Nam học hàng đầu của Nga, giảng viên khóa ngoại ngữ cao cấp của Bộ Ngoại giao LB Nga chia sẻ.

"Trong tất cả những gì Vladimir Ivanov đã làm, ông đều đạt tới đỉnh cao nhất và để lại ký ức tươi sáng về bản thân, cả trong những cuốn sách và trong trái tim mọi người".

Sinh thời Bác Volodia rất yêu tiếng Việt và đất nước Việt Nam. Ông là nhân vật của nhiều chương trình truyền hình và bài viết của các nhà báo Việt. Ông có uy tín tuyệt đối với rất nhiều người Nga.

Mãi mãi tưởng nhớ Bác Volodia!

Đan Thi, Elena Nikulina (sputnik)

Tin mới: