Ở đâu có người Việt, ở đó tiếng Việt được ngân lên, chắc chắn tiếng Việt sẽ được bảo tồn và phát huy mãi mãi giá trị trong sáng. Đất nước Việt Nam mãi mãi ở trong tim người Việt Nam ở bất cứ nơi đâu, trong bất cứ hoàn cảnh nào.

Cô và trò lớp học tiếng Việt tại Bila Tserkva

Bila Tserkva là thành phố ngoại ô cách thủ đô Kiev – Ukraina 80 km về phía Nam. Đây là một trong những thành phố tiếp nhận những công nhân Việt Nam sang lao động hợp tác từ tháng 7 năm 1988. Hiện nay, thành phố có khoảng trên 10 hộ gia đình người Việt sinh sống. Trong đó, thế hệ thứ hai có 4 cháu đã tốt nghiệp Đại học và đi làm việc tại các cơ quan của Ucraina, 1 cháu về nước làm việc tại một Viện khoa học, 7 cháu đang học phổ thông và 2 cháu còn tuổi mẫu giáo. Một số cháu nói tiếng Việt tốt, tuy nhiên có cháu nói còn ngọng và hiểu rất ít, đặc biệt có cháu chỉ nói được một vài từ. Và phần đa số không biết đọc và viết tiếng Việt. Với mong muốn cho con em mình có thể giao tiếp bằng tiếng Việt, hiểu thêm về gốc gác, nguồn cội, các bậc phụ huynh ở thành phố Bila Tserkva đã có nhã ý mời tôi kèm cặp tiếng Việt cho con em mình tại nhà. Đáp ứng nguyện vọng của các phụ huynh, dù chỉ là một người lao động mưu sinh như bao người khác nơi đất khách nhưng với lòng đam mê thơ ca, văn học nghệ thuật cộng với tâm huyết truyền đạt tiếng Việt trong thế hệ thứ hai, mặc dù không có trình độ sư phạm nhưng với kinh nghiệm học tiếng Nga, những đúc kết khi dạy tiếng Việt cho hai con mình, tôi đã mạnh dạn nhận lời. Có thể nói đó là một trong những điểm đặc biệt trong việc dạy và học tiếng Việt ở nơi đây.

Học trò của tôi có 5 cháu, chia làm hai nhóm theo mối quan hệ thân thuộc và tạo không khí thân mật, chúng tôi xưng hô với nhau bác cháu như hằng ngày. Trong buổi học đầu tiên, tôi đã có tiết kiểm tra tổng thể để nắm rõ khả năng của từng cháu, để biết các cháu đã có những gì và tôi có phương pháp dạy cụ thể cho từng cháu. 
 

Bài kiểm tra viết của các học sinh nhân ngày Nhà giáo Việt Nam

Tài liệu học tập của chúng tôi hiện nay bao gồm sách giáo khoa Tiếng Việt của Bộ Giáo dục và Đào tạo (Tiếng Việt từ lớp Một đến lớp Ba). Đây là những cuốn sách giáo khoa được Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài thành phố Hồ Chí Minh dành tặng cho chúng tôi nhân dịp Tết Nguyên đán Mậu Tuất 2018; sách tiếng Việt 123 do Hội người Việt Nam tại Kiev hỗ trợ, cuốn Tiếng Việt cơ sở tập 1 và 2 của Viện phát triển ngôn ngữ. Dựa vào những tài liệu trên và theo khả năng của từng cháu, tôi đã soạn giáo án rất linh hoạt cho các cháu. Những bài tập ngữ âm tôi in ra giấy để các cháu tiện sử dụng. Bên cạnh đó, tôi tập trung luyện đọc, phát âm, viết và gõ văn bản bằng tiếng Việt. Tôi sưu tầm thêm những bài thơ, bài hát, những câu chuyện phù hợp với lứa tuổi để các cháu học và hiểu thêm về đất nước Việt Nam, về truyền thống văn hóa, phong tục tập quán trong các ngày Lễ Tết, những bài học về tình cảm gia đình, bạn bè, trường học, thiên nhiên… 

Đặc biệt, nhân năm Tiếng Việt 2017 do Đại sứ quán Việt Nam tại Ukraina phát động, tôi đã viết bài thơ Em yêu Quê hương và được nhạc sĩ Quỳnh hợp phổ thành ca khúc Quê hương em. Ca khúc đã nhận được sự ủng hộ rất lớn, được phổ biến và nhân rộng trên các phương tiện thông tin đại chúng, trên kênh Youtube, các báo điện tử, báo in… Ca khúc đã được các cháu thiếu nhi Hội Hà Nam Ninh thành phố Odessa thể hiện rất thành công trong dịp đón Tết Nguyên đán Mậu Tuất 2018. Quê hương emlà một ca khúc không những nói về tình yêu quê hương đất nước mà trong đó còn chuyển tải thông điệp “ở đâu có người Việt, ở đó có tiếng Việt”. Và tôi tin rằng, với những cố gắng của các em, với sự quan tâm sát sao của gia đình, với tâm huyết quyết tâm của thầy cô và sẽ tốt hơn nếu có thêm sự động viên của các tổ chức xã hội, thì việc truyền bá tiếng Việt trong mô hình từ nhỏ tại gia của chúng tôi cho tới mô hình lớn hơn như cộng đồng các lớp học ở Odessa, Kharkov hoặc các nước trên thế giới có người Việt sinh sống sẽ có hiệu quả cao. Ở đâu có người Việt, ở đó tiếng Việt được ngân lên, chắc chắn tiếng Việt sẽ được bảo tồn và phát huy mãi mãi giá trị trong sáng. Đất nước Việt Nam mãi mãi ở trong tim người Việt Nam ở bất cứ nơi đâu, trong bất cứ hoàn cảnh nào.

Bila Tserkva 19/3/2018, 
Đỗ Thị Hoa Lý (Ucraina)

Quehuongonline