Mồng ba Tết, hắn chẳng chọn giờ và cũng chẳng chọn hướng xuất hành, lên xe buýt về quê. Mới mồng ba Tết nên xe vắng khách, đường cũng vắng người vắng xe, đúng thật là cảnh “đường thông hè thoáng” chỉ thấy ở Hà Nội vào mấy ngày Tết, hắn lẩm bẩm. Trời đã ấm hơn, hắn thấy ai cũng vui vẻ, hồ hởi, khách lên xe không chen lấn như ngày thường.

- Văn hóa Tết có khác! Hắn lại lẩm bẩm nhận xét.

Phố xá khá tĩnh lặng, hai bên đường đa phần các cửa hàng vẫn cửa đóng then cài, chỉ có lác đác vài cửa hàng, mà chủ yếu là các cửa hàng ăn uống đã mở cửa bán mở hàng. Những khu chợ hoa trước tết năm nay đã dọn sạch sẽ hơn năm ngoái, nhưng thỉnh thoảng vẫn thấy những cành đào cây quất vứt vương vãi ngổn ngang bởi tám chín giờ tối rồi mà vẫn không có khách nào đến mua vét trước lúc giao thừa thì người bán đành bỏ lại.

Đến bến cuối, hắn nhảy xuồng xe và tìm gọi taxi về quê. Vào ngày thường thì dân xe ôm sẽ ào tới hỏi ngay hắn bác về đâu để em chở, nhưng hôm nay chẳng thấy ai. Vẫy taxi là có ngay, hắn nói cho tôi về TS và cậu lái xe mặc cả luôn chứ chẳng tính theo công tơ mét như lệ thường:

- Bác cho 50 ngàn nhé?

- Thôi được, cậu biết đường rồi chứ? Gã đáp.

Hắn chép miệng, Tết mà, gã thoáng nghĩ, cái gì chả đắt hơn ngày thường, chuyện chặt chém ngày Tết năm nào chẳng thế, chuyện thường ngày như ở huyện!

Vướng vào đề đóm cờ bạc, đời hắn như rơi từ trên núi xuống vực thẳm. Hồi trẻ hắn cũng thuộc loại điển trai, được học hành tử tế, mẹ hắn kỳ vọng vào hắn lắm. Thế nhưng ở đời ai học hết được chữ ngờ, đời người có số mệnh cả. Hồi trẻ hắn chẳng tin, hắn nghĩ đó là chuyện tào lao thôi.

Thế nhưng bây giờ, khi tóc đã sợi trắng sợi đen, nghĩ lại hắn thở dài. Hắn vào học trung cấp sư phạm, ra trường được phân công đi tít tận Mù căng chải, xa nhà, xa quê và ở cái trường nằm trên một quả đồi hiu quạnh, hắn không chịu nổi. Và thế rồi hắn bỏ nghề mò về Hà Nội. Không hộ khẩu, không tem phiếu, hắn phải bươn trải làm đủ mọi nghề, mọi cách để kiếm tiền. Thế nhưng cái số đen đủi không chịu buông tha hắn. Hắn không dám tìm về quê, không dám nhờ vả bạn bè, chung quy cũng chỉ vì sĩ diện.

Thời gian trôi đi, không vợ con, không gia đình, tất cả đều tạm bợ. Đời hắn đen bạc quá, hắn quyết đổi đời. Lang thang mãi rồi cũng được một đàn anh dẫn lối. Đại ca lo cho hắn xuất ngoại. Hắn biết thế nào là máy bay, là thế giới của Tây. Hắn được đưa về một thành phố nhỏ ở Đông Âu, công việc khá đơn giản chỉ có điều là vắng vẻ và cô đơn. Nhưng muốn giàu, muốn đổi đời thì phải chịu được khổ, chịu được nhục. Hắn sống một mình tại ngôi nhà giống như nhà kho nằm lọt giữa một khu vường trộng, chẳng biết mặt mũi phố xá nhà cửa ở đấy thế nào. Công việc hàng ngày của hắn là tưới cây, mở quạt thông gió, trời lạnh thì mở thêm mấy giàn sưởi nhiệt và giàn bóng đèn chiếu sáng. Hắn chẳng biết là những cây trồng trong nhà ở đấy là những cây gì, sao người ta không trồng ở ngoài trời, trồng trong nhà kính mà lại làm cái vườn trong cái nhà kho này. Không ai giải thích cho hắn và hắn cũng không được ai trả lời, biết làm gì, biết lắm khổ nhiều, công việc cũng chẳng nặng nhọc, tiền công thì lĩnh đều, còn muốn gì nữa? Hắn tích cóp tiền để làm lại cuộc đời.

Thế rồi một hôm vào lúc trời chập choạng tối, cảnh sát ập đến và đọc quyết định khám nhà nơi hắn đang ở. Khổ cho hắn, hắn có hiểu mô tê gì đâu, một chữ bẻ đôi không biết, hắn bị lôi lên xe và bị đưa về đồn cảnh sát. Qua người phiên dịch hắn mới rõ đầu đuôi là hắn đang trồng cần sa bất hợp pháp. Bị hỏi cung, hắn khai tuốt tuồn tuột rằng mình chỉ là người làm thuê, không biết ông chủ ở đâu, tên tuổi thế nào. Rồi hắn bị tạm giam, hắn ra tòa và bị tòa tuyên án phạt tù bốn năm kèm theo hình phạt bổ sung là khi mãn hạn tù sẽ bị trục xuất về Việt Nam. Đời hắn tàn rồi, hắn mếu máo khóc rưng rức trước tòa. Pháp trị bất thân, y án và hắn vào tù. Hồi bé có ông thày tướng nói lấp lửng mà hắn bỗng vụt nhớ:

- Tướng mạo khôi ngô, nhưng không khéo tu thân thì có thể gặp số tù.

Ngẫm lại hắn lại thở dài. Đến nước này rồi thì phải cố tu tỉnh để ra khỏi đây, chẳng lẽ lại chết trong tù? Hắn chăm chỉ lao động trong trại, chấp hành tốt nội quy của trại cộng với thành khẩn khai báo trước tòa nên hắn được giảm án, nhưng vẫn bị trục xuất về nước. Với số tiền cóp nhặt được do làm thuê nên không bị tòa tịch thu, hắn có chút lưng vốn. Về sân bay Nội Bài, hắn vội về thăm mẹ. Bà đã già yếu hơn trước nhiều và thêm nỗi buồn bặt tin con càng làm bà tiều tụy. Mừng tủi rồi cũng qua đi và mẹ con vẫn phải sống tiếp. Hắn lại đi Hà Nội, chạy xe ôm thì không còn sức, lần này hắn làm một chân bảo vệ, vì sống ở quê cũng khó quá, lời ra tiếng vào, đau lắm. Hết phiên trực, hắn lại về quê với mẹ. Tết này đến lượt hắn trực Tết nên hôm nay mới được về nhà, về quê ăn Tết, chọn giờ chọn hướng xuất hành còn có ý nghĩa gì nữa đối với hắn. Trước Tết hắn đã về quê và sắm Tết cho hai mẹ con rồi. Hắn chỉ lo cho mẹ lúc bà trái nắng trở giời, còn đời hắn biết ai lo ngoài hắn? Gần tới nhà, hắn lại lẩm bẩm một mình:

“Mẹ già con cũng già rồi

Tết về với mẹ cho lòng mẹ yên”./.

Hà nội, mồng bốn Tết Mậu Tuất - NKV.