Torino - thành phố xinh đẹp tôi từng bỡ ngỡ đến làm dâu và cũng là nơi tôi mong muốn mở một lớp học tiếng Việt quy củ không chỉ cho người Italy mà dành cho cả các kiều bào.

Nằm ở phía Tây Bắc, Torino là một thành phố có bề dày lịch sử và là thủ đô đầu tiên của Italy (1861-1865). Ở Torino có nhiều trường đại học và trong những năm gần đây, số lượng du học sinh Việt Nam ngày càng tăng.

Duyên của quê hương thứ hai

Tôi đến sống ở Torino vào năm 1993 theo diện đoàn tụ gia đình, bởi chồng tôi là người Italy. Chúng tôi đã gặp nhau ở Việt Nam trong một buổi tối đi ăn cùng bạn bè. Lúc đầu, tôi thích anh ở cái tính vui nhộn và hài hước, dần dần tôi phát hiện anh là một người nghiêm túc, có trách nhiệm và nhân hậu. Tôi được anh ấy động viên, chia sẻ rất nhiều để vượt qua bao bỡ ngỡ nơi đất khách quê người.

Tác giả Hà Thị Kim Chi. (Ảnh tác giả cung cấp)

Thời gian mới qua đây, những  khó khăn đầu tiên mà tôi cũng như bao người ngoại quốc khác gặp phải đó là bất đồng ngôn ngữ, thói quen ăn uống và khác biệt về văn hóa. Ông bà ta đã từng nói "nhập gia tùy tục" nên mỗi nơi, mỗi vùng đều có phong tục tập quán riêng. Tuy nhiên, nếu biết sống bằng sự hiểu biết và tôn trọng nhau thì sẽ vượt qua mọi rào chắn về sự khác biệt. Điều quan trọng nhất mà tôi nhận ra trong bao năm sống xa quê hương đó là nếu mình sống với trái tim chân thật, yêu thương thì cũng sẽ nhận lại được từ người khác điều đó dù họ khác mình về ngôn ngữ và văn hóa. 

Người Việt ở Italy không đông. Theo thống kê năm 2016, người Việt ở đây chỉ chiếm 0,02%. Tại thành phố tôi sống, mặc dù người Việt nhiều hơn so với các thành phố miền Nam nhưng cũng vẫn khiêm tốn so với lượng người nước ngoài ở đây. Do người Việt sống không tập trung, phần lớn họ đều chăm chỉ, lặng lẽ làm ăn kiếm sống nên các hoạt động giao lưu cộng đồng gặp nhiều trở ngại.

Chị Hà Thị Kim Chi cùng gia đình và bạn bè Italy. (Ảnh tác giả cung cấp)

Thành phố đậm văn hóa Việt

Cho dù vậy, điều đặc biệt ở Torino là có hẳn một Trung tâm Việt Nam học, một thư viện về Việt Nam và Lãnh sự quán Việt Nam. Thành phố này đã có rất nhiều hoạt động giới thiệu về văn hóa, ẩm thực, du lịch và kinh tế... của Việt Nam cho khách quốc tế và những người Việt sống xa quê như chúng tôi.

Thực tế, từ 1999 – 2001, tại Đại học Torino đã có khóa học tiếng Việt đầu tiên do giáo sư Nguyễn Văn Hoàn giảng dạy và tôi từng may mắn được làm trợ giảng cho thầy. Dù số học viên khi ấy không nhiều và khóa học đã phải đóng cửa những năm sau đó, nhưng đây là bước khởi đầu quan trọng cho việc dạy tiếng Việt ở mảnh đất này.

Từng là giáo viên văn ở Việt Nam nên khi đến Italy, ngoài thời gian dành cho gia đình, tôi chủ động cộng tác với Trung tâm Việt Nam học, Hội tương trợ Việt – Italy và tham gia vào các hoạt động do Lãnh sự quán Việt Nam tổ chức như: dạy tiếng Việt, đóng kịch, ca hát, giới thiệu ẩm thực của Việt Nam, tổ chức vui chơi cho con nuôi Việt Nam vào dịp Hè, lễ, Tết... Vào khoảng thời gian này, tôi thường giới thiệu cho các gia đình nhận con nuôi Việt Nam và nhất là các cháu rời xa Việt Nam khi còn nhỏ một vài trò chơi truyền thống, dạy hát, múa sạp, những câu truyện về Việt Nam... để hiểu thêm về cội nguồn của mình. Mỗi dịp gặp mặt, tôi hay mời thêm các sinh viên Việt Nam, các bạn Italy đến tham dự để sinh hoạt thêm đa dạng và phong phú.

Hoạt động thú vị khác mà tôi yêu thích là giới thiệu văn hóa Việt Nam do Hội liên văn hóa của thành phố tổ chức tại Castello - quảng trường chính của thành phố, câu lạc bộ Torino Jazz, Trung tâm Việt Nam học, khoa Tiếng Pháp (Đại học Torino) và Nhà văn hóa của thành phố. Khi tham gia các hoạt động xanh tại những địa phương nơi có trụ sở của Lãnh sự quán, tôi cũng giới thiệu về các loại rau, cách pha chế rau trong món ăn Việt Nam và một vài món ăn đặc trưng của đất nước mình. 

Một kỷ niệm đáng nhớ là vào năm 2005, tôi vinh dự được đóng kịch cùng một diễn viên người Italy với vở Vũ điệu ở Huế (La Ballata di Huế). Vở diễn hợp tác Việt – Itlay đã tái hiện sinh động cho bạn bè quốc tế và bà con kiều bào về cuộc sống của người dân Huế thời bình sau bao nhiêu đau thương, mất mát do cuộc chiến tranh để lại.

Ở Italy, tôi có một người bạn giàu tâm huyết là Sandra Scagliotti - Giám đốc Trung tâm Việt Nam học. Bà Sandra Scagliotti rất yêu Việt Nam và chúng tôi đã nhiều lần cùng nhau nói chuyện về văn học, ngôn ngữ Việt Nam cho sinh viên Italy và những người quan tâm đến Việt nam. Đặc biệt, chúng tôi đang cùng nhau thực hiện kế hoạch xây dựng chương trình học cho một lớp Tiếng Việt quy củ sẽ khai trương vào thời gian tới. Hy vọng ước mơ lâu nay của tôi sớm trở thành hiện thực và thuận buồm xuôi gió!

Hà Thị Kim Chi (từ Italy)

Baoquocte