Chúng tôi đã có buổi làm việc với Thượng tá Đinh Xuân Phúc - Phó phòng cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội (PC 45) Công an tỉnh Vĩnh Phúc - về việc xử lý đối với mẹ con bà Trần Thị Thắng (trú tại khu I, xã Thạch Sơn, Lâm Thao, Phú Thọ) theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, cho đến nay, cơ quan chức năng tỉnh Phú Thọ vẫn lúng túng trong việc điều tra, giải quyết… Việc mẹ con bà Thắng đang sống nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật càng khiến cho 28 gia đình nạn nhân bức xúc.
Đối tượng Trần Thị Yến (Hòa Bình) bị đưa ra xét xử.
Cách trả lời vòng vo…
Thượng tá Đinh Xuân Phúc - Phó phòng PX 45 Công an tỉnh Vĩnh Phúc - cho biết: “Vụ việc này cơ quan điều tra vẫn đang tiếp tục điều tra, giải quyết. Hiện có rất nhiều hộ dân ở xã Thạch Sơn đang làm việc ở đây. Chúng tôi đã nhận được rất nhiều đơn của 28 hộ dân tố cáo mẹ con bà Trần Thị Thắng - từng là cán bộ chủ chốt ở địa phương, là chủ tịch xã 2 khóa…”. Cũng theo ông Phúc, mẹ con bà Thắng không có chức năng đưa người đi lao động nước ngoài. Vì hầu hết đều là anh em thân tín trong gia đình và trước lời dụ dỗ ngon ngọt của bà Thắng nên các nạn nhân mới tin tưởng, bỏ ra một số tiền lớn (120 triệu đồng/người) để được đi lao động ở đảo Síp.
Tuy nhiên, vụ việc này diễn ra trong một thời gian dài mà cơ quan chức năng không hề hay biết. Khi chúng tôi đặt câu hỏi: “Trước một số lượng lớn người đi nước ngoài như thế, trách nhiệm của chính quyền địa phương ở đâu? Sao không có động thái can thiệp, giám sát?”, ông Phúc cho biết: “Vì đây là nhu cầu chính đáng của người dân - muốn đi lao động nước ngoài để tiết kiệm tiền về xây dựng kinh tế gia đình, họ tự làm hộ chiếu, giấy tờ để đi nước ngoài - nên chính quyền không biết. Chỉ đến khi sự việc vỡ lở, lúc đó địa phương mới báo cáo lên trên”.
Khi sang đến đảo Síp, vì công việc nặng nhọc, thời gian làm việc từ 12-13 tiếng/ngày nên một số người lao động đã bỏ về trước. Sau đó, một số người bị mắc kẹt cũng được Sở ngoại vụ Phú Thọ báo cáo, nhờ đại sứ quán Việt Nam ở CH Síp giúp đỡ trở về an toàn. Sau khi nhận được đơn thư tố cáo của hàng chục nạn nhân, cơ quan chức năng tỉnh Phú Thọ đã vào cuộc điều tra. Trung tá Ngô Đức Thành - Phó trưởng công an huyện Lâm Thao - cho biết: “Theo thông tin chúng tôi nhận được từ công an tỉnh thì qua quá trình điều tra, xác minh thông tin, cơ quan chức năng đã ra quyết định không khởi tố vụ án”.
Còn ông Phúc thì cho biết, phải triệu tập được Cường - con trai bà Thành - là mắt xích quan trọng trong vụ việc thì mới làm rõ được những vấn đề liên quan. Trong khi đó, Cường đang ở đảo Síp nên việc điều tra là rất khó khăn. Đối với bà Trần Thị Thắng, cơ quan điều tra cũng đã triệu tập, tuy nhiên bà này cho biết, toàn bộ số tiền đã chuyển cho con, bản thân bà ta không giữ đồng nào!? “Sắp tới, chúng tôi sẽ tiếp tục triệu tập bà Thắng để làm rõ những vấn đề liên quan. Tuy vậy, để xác định mẹ con bà Thắng có vi phạm pháp luật hay không còn phải điều tra, làm rõ. Bởi chúng tôi có quyết nhưng đưa sang viện kiểm sát tỉnh chưa chắc bên đó họ đã phê chuẩn. Có những vụ án cơ quan điều tra, viện kiểm sát và tòa án phải tranh luận mấy ngày mà có khi không quyết định được”, ông Phúc cho biết thêm.
Chính vì lúng túng trong cách giải quyết nên cơ quan chức năng đã hướng dẫn người dân khởi kiện mẹ con bà Thắng tại tòa dân sự. Điều này gây bức xúc cho hàng chục gia đình có nạn nhân bị bà Thắng lừa đi lao động nước ngoài. Chỉ vì quá tin người mà họ đang đối mặt với những khoản nợ khổng lồ. Viễn cảnh mất nhà cửa và rơi vào vòng nợ nần của 28 gia đình nạn nhân ở Thạch Sơn là điều khó tránh khỏi. “Chúng tôi đề nghị cơ quan chức năng tỉnh Phú Thọ làm rõ hành vi của mẹ con bà Thắng theo quy định của pháp luật”, anh Phạm Tuấn Hải - một nạn nhân - bức xúc nói.
Có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm
Trong lúc cơ quan chức năng tỉnh Phú Thọ đang lúng túng trong việc giải quyết vụ việc và có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm thì mới đây, vào ngày 12.3, TAND tỉnh Hòa Bình đã mở phiên tòa hình sự phúc thẩm xét xử theo đơn kháng cáo bản án số 35/2014/HSST ngày 23/12/2014 của TAND huyện Yên Thủy xử phạt Trần Thị Yến (SN 1971, trú tại xóm Lòng, xã Yên Trị, Yên Thủy) về tội tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài.
Theo bản án sơ thẩm, mặc dù không được cấp giấy phép tư vấn, tuyển dụng, không có chức năng xuất khẩu lao động, nhưng trong thời gian từ tháng 2 - tháng 4.2014, Yến đã gặp gỡ và trao đổi với những người có nhu cầu đi lao động tại Trung Quốc và tổ chức 2 lần đưa người đi lao động chui ở Trung Quốc với tổng số 14 người. Tuy nhiên, sau khi sang Trung Quốc, do phải làm việc từ 14 - 16 giờ/ngày trong điều kiện vất vả, thu nhập không thỏa đáng, làm ảnh hưởng đến sức khỏe, tinh thần và kinh tế của người lao động nên một số người do Yến đưa sang đã trốn về Việt Nam và tố cáo hành vi phạm tội của Trần Thị Yến với cơ quan chức năng.
Căn cứ theo khoản 2, điều 275 Bộ luật hình sự, Trần Thị Yến phạm vào tội “Tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài”. Với hành vi phạm tội nêu tên, Trần Thị Yến đã bị TAND huyện Yên Thủy xử phạt 5 năm tù. Cho rằng mức án trên là quá nặng, Trần Thị Yến đã làm đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Sau khi xem xét toàn diện nội dung vụ án, HĐXX TAND tỉnh Hòa Bình đã chấp nhận một phần kháng cáo của bị cáo, chỉnh sửa một phần bản án sơ thẩm, tuyên phạt bị cáo Trần Thị Yến mức án 3 năm tù.
Luật sư Trương Anh Tú - Đoàn Luật sư TP Hà Nội - cho rằng: Hành vi của mẹ con bà Thắng không phải là hành vi của “Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản” được quy định tại Điều 139 BLHS mà là hành vi của một tội danh khác. Bởi lẽ, theo những thông tin về vụ việc mà phóng viên cung cấp thì hành vi mà mẹ con bà Thắng thực hiện là: Mặc dù không có chức năng đưa người đi xuất khẩu lao động, nhưng mẹ con bà Thắng lại đưa ra thông tin để những người họ hàng của mình tưởng rằng họ có thể đưa người đi xuất khẩu lao động, sau đó thu tiền, tổ chức đưa những người này sang nước ngoài lao động và thực tế là đã đưa thành công gần chục người sang được CH Síp. Hành vi này của mẹ con bà Thắng có dấu hiệu của “Tội tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài trái phép” quy định tại Điều 275 Bộ luật Hình sự, theo quy định của điều luật này thì: “Người nào tổ chức, cưỡng ép người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 91 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm…”.
Dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự rõ ràng như vậy mà cơ quan điều tra Công an huyện Lâm Thao, sau quá trình xác minh, lại cho rằng hoạt động thu tiền để đưa những người lao động có nhu cầu sang nước ngoài lao động chỉ là thỏa thuận dân sự nên giới thiệu người dân khởi kiện tại tòa án dân sự là hoàn toàn không chính xác. Việc nhận định như trên sẽ dẫn tới hậu quả khôn lường đó là bỏ lọt tội phạm, từ đó không đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.
Là một cơ quan thực thi pháp luật, thường xuyên đấu tranh với tội phạm, có một đội ngũ cán bộ được đào tạo bài bản cả về kiến thức chuyên môn lẫn nghiệp vụ thì việc xác định sai hoàn toàn quan hệ pháp luật khiến một người công tác pháp luật như tôi hết sức bất ngờ. Điều này cũng sẽ khiến dư luận xã hội đặt nhiều nghi vấn về tính khách quan của cơ quan điều tra Công an huyện Lâm Thao trong việc tuân thủ quy định của Bộ luật tố tụng Hình sự.
(LĐĐS) - Số 11 Hà Nam |
